AMAÇ: Sterilize veya dezenfekte edilecek kontamine olmuş aletler üzerinde bulunan protein, kan, mukus gibi materyallerin yok edilerek, aletlerin doğru biçimde dezenfeksiyon veya sterilizasyonunu sağlamak.
SORUMLU: Ameliyathane hemşiresi, yıkama bölümünde görevli olan personel.
TANIMLAR:
Dekotaminasyon: Dezenfeksiyon/sterilizasyon öncesinde, fiziksel ve /veya kimyasal yöntemlerle bir yüzey veya malzemeden organik madde ve patojenleri uzaklaştırarak, güvenli hale getirme işlemidir.
Dezenfeksiyon: Cansız materyallerde hastalık yapabilen mikroorganizmaların yok edilmesi veya engellenmesi işlemidir.
Dezenfektan: Dezenfeksiyon işleminde kullanılan maddelere verilen isimdir.
TEMEL İLKELER
Tıbbi aletlerin tekrar kullanıma hazırlanması sırasında gerçekleştirilen her basamaktaki işlemler kesinlikle atlanmadan ve dikkatle yapılmalıdır. Bu işlemler;
1.Hazırlama (ön işlemler, biriktirme, ön yıkama ve gerektiğinde parçalarına ayırma)
2.Yıkama, dezenfeksiyon, son duluma, kurutma
3.Temizliğin ve malzemelerin kusursuz olma durumunun gözle kontrolü
4.Gerektiğinde bakım ve onarım
5.Fonksiyon kontrolü
6.Gerektiğinde ambalajlama, sterilizasyon, kullanma onayı ve depolama
UYGULAMA:
1.Ameliyat bitiminde kontamine olan cerrahi aletler ameliyat hemşiresi tarafından eksiksiz olarak toplanır.
2.Toplanan cerrahi aletler ameliyat salonlarında bulunan cerrahi alet toplama kaplarına konur. Kapalı biçimde taşınan aletler temizleme lavabolarında temizlenmek üzere görevli personele teslim edilir.
Kontamine Olmuş Cerrahi Aletlerin Temizliği:
Aletler hem elde hem de yıkama cihazında yıkanabilir. Kırılgan hassas makinada temizlenemeyecek, cihaza sığmayan aletler ya da alet sayısı az ise elde temizlenebilir.
Elde Yıkama:
1.Yıkamadan sorumlu personel mutlaka su geçirmez önlük giyip, eldiven, bone, gözlük ve maske takmalıdır.
2.Manuel temizlikte yıkama yapılmadan önce normal aletler, hassas aletler ve çok parçalı aletler birbirlerinden ayrılır.
3.Sorumlu personel kontamine olmuş aletleri mümkünse eklem yerlerinden tam olarak açarak kaba kirlerinden arındırıp, yıkama kabına yerleştirir. Çok parçalı aletlerin ayrılabilir tüm parçaları çıkarılmalıdır.
4.Aletlerin tamamını kaplayacak şekilde dekontaminasyon solüsyonu içerisinde 15 dakika tutulur.
5.Lümenli aletler lümene uygun fırçalarla temizlenir, lümen içinden enjektör, tabanca yardımı ile bol miktarda basınçlı su ve hava geçirilir.
6.Aletlerin üzerinde ve eklemlerde bulunan kan, protein ve mukus gibi materyaller yumuşak fırça ile fırçalanır.
7.Cihazların özelliğine göre uygun aparatlar kullanılmalıdır(basınçlı su tabancası, basınçlı hava tabancası, enjektör, özel fırçalar, sünger, yumuşak bez).
8.Aletler solüsyon içerisinde 15 dakika (üretici firma önerisi ile) bekledikten sonra çıkarılıp, durulanmalı.
9.Aletler 45 dercenin altındaki bir sıcaklıkta su ile yıkanmalı.
10.Durulanan aletler temiz bir bez ile kurulanır.
11.Lümenli aletlerden basınçlı hava geçirilir. Gerekiyorsa kurumayı hızlandırmak için %70 lik alkol geçirilir.
12.Dekotaminasyon solüsyonu ve dezenfektan kaplarının üzerine ne zaman ve kim tarafından hazırlandıkları ve son kullanma tarihleri yazılmalıdır.