Hastanemizde Merkezi Sterilizasyon Ünitesi bulunmamakla birlikte Sterilizasyon Birimleri ameliyathane sorumluluğu altında bulunmaktadır.Ayrıca EKK, infeksiyon riskini azaltmaya ve çalışanların sağlığını korumaya yönelik olarak sterilizasyon ünitesi sorumluları ile sıkı işbirliği içerisinde çalışarak, uygulamaların talimatlara uygun olarak yapılmasını sağlar ve denetler. Hastanede kullanılacak olan; dezenfeksiyon, antisepsi, sterilizasyon araç gereçleri ve infeksiyon kontrolü ile ilgili demirbaş ve sarf malzeme alımlarında, bilimsel veriler ısığında ilgili komisyonlara görüş bildirir. Tüm hastanede kullanılan dezenfeksiyon-sterilizasyon- antisepti yöntemlerinin prosedüre uygun olarak yapılıp yapılmadığını denetler.
AMAÇ: Servislerde kulanılan alet ve malzemelerin sterilizasyon ve dezenfeksiyon ilkelerini belirlemektir.
KAPSAM: Servislerde kulanılan alet ve malzemelerin sterilizasyon ve dezenfeksiyon faaliyetlerini kapsar.
SORUMLULAR: Bu talimatın uygulanmasından hastenenin tüm çalışanları sorumludur. Bu talimatın uygulanması ile ilgili denetimlerden Başhekimlik adına Enfeksiyon Kontrol Komitesi sorumludur.
FAALİYET AKIŞI:
Aletlerin sterilizasyon ünitesi transferi:
Poliklinik ve servisteki kontamine aletler hiçbir işlem görmeden kapalı kap içerisinde yıkama alanına getirilir.
Aletlerin dekontaminasyonu:
Görevli personel kişisel koruyucu ekipmanlarını giyer ve aletler akan su altında kaba kirinden arındırılır. Enzim çözücü ya da 1/10’lik (1 litre su + 3klor tablet) solüsyon içerisinde10-15dak.bekletilir, fırçalanır, durulanır ve kurulanır.
Hazırlık ve bakım alanına (Temiz Alan)taşıması:
Dekontamine aletler form doldurularak sterilizasyon sorumlusuna teslim edilir.
-Sayımın bakımı ve kontrolü yapılır.
-Paketlenir.
-Sterilizasyonu sağlanır.
-Steril aletler uygun şartlarda depolanır.
-Steril aletler kullanım alanlarına transfer edilir.
| Sınıf ve tanımı | Cihaz, alet ve malzeme | Yöntem / sterilizasyon/ dezenfeksiyon |
| Kritik malzeme:Steril vücut boşluğu veya kan dolaşım sistemi ile temas eden tıbbi gereçler. | Cerrahi aletler, kardiyak ve üriner kateterler, implantlar, direnler vb. | Isıya dayanıklı olanlar için otoklav ile sterilizasyon, (mutlaka steril olmalı) |
| Yarı kritik malzeme:mukoza veya bütünlüğü bozulmuş deri ile temas eden tıbbi gereçlerdir. | Fleksible endoskoplar, laringoskoplar, vaginal-rektal ultrasonografi probları,, endotrakeal tüpler, nazal kanüller, nemlendiriciler ve filtreler, nebülizer kapları, aspirasyon sondaları, beslenme sondaları, laringoskop bleytleri, larengeal tüpler, fiberoptik bronkoskop, airway bazı oftalmik araçlar, amalgan kondansörü vb. | Dezenfektanlar ile yüksek düzey dezenfeksiyon:kullanılan ajana göre 5-20 dk. temas, (10000ppm) Orta düzey dezenfeksiyon:10dak. temas(1000-5000ppm) |
| Vaginal-rektal ultrasonografi probları | Koruyucu kılıf veya kondom kullanılması riski azaltır ancak bu uygulama sonrasında da dezenfeksiyon işlemi yapılmalıdır. | |
| Kritik olmayan aletler:Sağlam deri ile teması olan mukoza ile teması olmayan aletlerdir. | Steteskop tansiyon aleti, pulse oksimetre, küvöz, ilaç kadehleri, pansuman arabaları vb. | Düşük düzey dezenfeksiyon:On dakika temas %50 den az etil alkol, serbest klor içeren sodyum hipoklorit (50-500 ppm) 1/100’lik solüsyon |
Bakteri ve Mikrobakteri Etkileme Seviyelerine Göre Dezenfeksiyon Şekilleri;
| Uygulanması Gereken Prosedür | Patojen | |
| Prion İnaktivasyon İşlemi | Prion | |
| Sterilizasyon | Bakteri Sporları | |
| Dezenfeksiyon | Yüksek Düzey | Coccidia |
| M.tuberculosis M.terrae | ||
| Orta Düzey | Lipid zarfsız veya küçük virüsler (polio, coxackie) | |
| Mantarlar (candidaspp. Asepergillus) | ||
| Düşük Düzey | Vejatatif bakteriler (S. Aureus, P.aeruginosa) | |
| Lipit zarflı veya orta büyüklükte virüser (HIV, Hepatit B, Herpes virüsler…) | ||
Ameliyathane, Poliklinik, Acil Servis ve Kliniklerde kullanılan kirli alet ve malzemeler aşağıda belirtilen yöntemlerle temizlenir, dezenfekte edilir ve gerektiğinde steril edilir.
| Alet-malzeme adı | Sınıfı | Yöntem | Uygulama | Uygulama Süresi | Sıklığı | |
| Sterilizasyon | Dezenfeksiyon | |||||
| Cerrahi metal aletler | Kritik | Hidrojenperoksit Otoklav | Dekontaminasyon İşleminden sonra | Her kullanım sonrası | ||
| (-) | ||||||
| Cerrahi endoskopik aletler(Laparasop, Artroskop, Sistoskop) | Kritik | (-) | Yüksek düzey dezenfeksiyon | Dekontaminasyon işleminden sonra %2’lik hidrojenperoksitte 20dak. beklet steril su ile durula. | 20 dk | Her kullanım sonrası |
| Endotrakeal Tüp | Kritik | Tek kullanımlık | (-) | Dekontaminasyon işleminden sonra | 8 Saat Sterilizasyon+13 saat havalandırma | Her kullanım sonrası |
| veya hidrojenperoksit | ||||||
| Laringoskop, Larin ks aynası, Ambu ve maske (Laringoskopun | Yarı kritik | (-) | Kimyasal Dezenfeksiyon (OD D)5000ppm | Dekontaminasyon işleminden sonra 1/10lik(1litresu+3klor tablet)solüsyonda 20dk bekletilir sterilsu ile durulanır ve kuru | 20dk. Ambu balonu ve Laringoskop suya batırılmaz yüzeyi silinir.(Dezenfeksiyon) | Her kullanım sonrası |
| bileyt kısmı) | olarak saklanır. | |||||
| Kolonoskop ve Endoskopik aletler | Yarı kritik | (-) | Kimyasal Dezenfeksiyon (YD D) | Dekontaminasyon işleminden sonra %2’lik hidrojenperoksitte 20dak. beklet steril su ile durula.Kullanım öncesi aynı işlem | 30-45dk | Her kullanım öncesi ve sonrası |
| 10000ppm | tekrarlanır. | |||||
| Anestezi solunum cihazı | Yarı kritik | (-) | Kimyasal Dezenfeksiyon(OD D) | Dekontaminasyon işleminden sonra hortumlar 1/10lik Solüsyona daldırılır | 20 dk | Her kullanım sonrası |
| 5000ppm | Cihaz yüzeyi silinir | |||||
| Aspirator hortumu ve ucu | Yarı kritik | Hidrojenperoksit Otoklav | (-) | Dekontaminasyon işleminden sonra %2’lik hidrojenperoksitte 20dak. beklet steril su ile durula. | Her kullanım sonrası | |
| Tek kullanımlık tercih edilmeli | Otoklav’da 60 dk | |||||
| Nebulizatör ve seti | Yarı kritik | (-) | Kimyasal Dezenfeksiyon(OD D) | Seti tek kullanımlık tercih edilir Makinası silinir(1/10’luk 1litre su+3klor tablet) | Görünür kirlenme | |
| 5000ppm | ||||||
| Burun spekülümü Buşon küretleri | Yarı kritik | Otoklav | (-) | Dekontaminasyon işleminden sonra | 60dk | Her kullanım sonrası |
| Oksijen manometresi ve Maskesi | Yarı Kritik | (-) | Kimyasal Dezenfeksiyon(OD D) | Maskeler | Manometre | Her hastada Aynı hastada kirlenme durumunda Kullanıl mıyorsa kuru |
| 5000ppm | Tek kullanımlık olmalıdır. Manometre 1/10lik 1litre su+ 3klor tablet ile silinir dezenfekte edilir. | Suyu her hastada değiştirilir Aynı hastada kirlenme oldu ise değiştirilir | ||||
| Manometre kullanılmayacaksa kuru olarak saklanır.(Steril su | ||||||
| Kadın Doğum muayene aletleri, (Karmen kanülü ve | Yarı Kritik | (-) | Kimyasal dezenfeksiyon(YD D) | Dekontaminasyon işleminden sonra %2lik Gluteraldehit içinde 20dk beklet steril su ile durula veya (1/10lik 1litre su+3klor | 20 dk. | Her kullanım sonrası |
| enjektörü vb.) | 10000ppm | tablet) | ||||
| Kadın Doğum muayene aletleri | Yarı Kritik | Otoklav | (-) | Dekontaminasyon işleminden sonra | 60 dk | Her kullanım sonrası |
| (Spekkülüm | ||||||
| Aspiratör cihazı ve kavanozu | Yarı Kritik | (-) | Kimyasal Dezenfeksiyon(OD D) | İçinde enfekte su varsa 3klor tablet atılır10dk bekledikten sonra dökülür.Dekontaminasyondan sonra 1/10lik 1lite su+3klor tabletli solüsyonunda bekletilir ve | 10dk Cihaz yüzeyide 1/10lik solüsyonla silinir. | 24 saatte bir |
| 5000ppm | durulanır. | |||||
| Böbrek küvet, Ördek, Sürgü | Kritik olmayan | (-) | Kimyasal Dezenfeksiyon(DDD) 500ppm | Dekontaminasyon işleminden sonra1/100lik 3litre su+1klor tabletli solüsyonda 10dk beklet | Tek kullanımlık olması önerilir. | Her kullanım sonrası |
| temizlik deterjanı ile yıka. | ||||||
| Steteskop, TA aleti manşion, EKG Aleti | Kritik olmayan | (-) | Kimyasal Dezenfeksiyon(DDD) | Alkolle | 10dk | 24 saatte bir |
| puarları | 500ppm | Silme veya 1/100lik 3litre su+1 klor tabletli su ile silme. | ||||
| İlaç kadehleri | Kritik olmayan | (-) | Kimyasal Dezenfeksiyon(DDD) | Alkolle veya 1/100lik 3litre su+1 klor tabletli su ile silme | 10dk | 24 saatte bir |
| 500ppm | ||||||