AMAÇ:
Bu talimat ile hastalara sağlık hizmeti ve bakım veren sağlık çalışanlarının, başta kırım kongo kanamalı ateşi, insan immün yetmezlik virüsü (HIV), kuş gribi, domuz gribi ve mevsimsel influenza olmak üzere kan, vücut çıkartıları» temas ve solunum yoluyla bulaşma riski taşıyan hastalıklara karşı sağlığının korunması; sağlık hizmetiyle ilişkili enfeksiyonlar ile çapraz bulaşların önlenmesi ve sağlık çalışanlarının güvenliğine yönelik koruyucu malzemelerin uygun kullanımının sağlanması hedeflenmiştir
KAPSAM: Tüm Hastane çalışanlarını kapsar.
SORUMLULAR: Enfeksiyon Kontrol Komitesi
UYGULAMA:
Koruyucu Ekipman Kullanımı:
1-Önlük kullanımı:
- Koruyucu önlük olarak sıvıya karşı geçirgen olmayan, tek kullanımlık olanlar izolasyon odalarında kullanılmalıdır. Aşırı kan ve vücut sıvılarıyla temas olacaksa sıvı geçirmeyen önlükler izolasyon odalarında da kullanılabilmektedir.
- Tek kullanımlık önlük sıkıntısı olduğunda salgın durumunda önem arzeden mikroorganizmalarla kolonize ve enfekte hasta adasında, her gün değiştirilmek üzere ve bu odadan çıkartılmamak kaydı ile boks önlüğü bulundurulabilir.
Önlük Giyme:
- Önlük malzemesi uygulanacak işleme göre seçilmeli (nonsteril-steril-nem bariyerli)
- Uygun tip ve boyut seçilmeli
- Arkadan bağlanmalı
- Eğer çok küçük ise iki tane önlük giyilmeli (Biri önden, diğeri arkadan giyilmeli).
2- Maske Kullanma:
- Burnu, ağzı ve çeneyi tamamen içine almalıdır
- Yüze uygunluk tam olmalı
- Solunum yolu ile bulaşan enfeksiyonlardan korunmada partiküllerin %95’ini filtre edebilme özelliğine sahip (N95, FFP 3, viral) maske kullanılmalıdır.
- N95 gibi özel tip maskeler için yüze uyum testi yapılmalı.
- N95 maske kişiye özel olmalı, açıkta asılı tutmak kaydı ile sekiz saat boyunca kullanılmalıdır.
- Damlacık izolasyonunda cerrahi maske ancak yüze iyi oturmak şartıyla kullanmalıdır.
- Tükürük veya sekresyonlarla ıslandığı zaman değiştirilmeli
- Tekrar kullanılmamalı
- Ortak kullanılmamalı
Maske Çıkarılması: Maske bağları (önce alttaki) çözülür. Maskenin ön yüzü kontamine olduğu için elle temas etmemelidir. Bağlardan tutularak atılır.
3-Göz ve Yüz Koruyucu Gözlük Kullanımı:
- Gözleri ve yüzü tam olarak kapatmalı
- Yüze uygunluk tam olmalı
Yüze oturmalı ancak sıkmamalıdır.
4- Eldiven Giyme
- Eldiven el yıkama yerine kullanılmamalıdır.
- Eldiven giymeden önce ve eldiven çıkardıktan sonra eller mutlaka yıkanmalıdır.
- Eldiven giyilmesinin ellerin kontaminasyonuna karşı tam bir koruma sağlamadığı konusunda personel bilgilendirilmelidir.
- Eldiven giyme endikasyonu ortadan kalkar kalkmaz eldiven çıkarılmalıdır.
- Eldivenli eller yıkanmamalı veya üzerine alkol bazlı el dezenfektanı uygulanmamalıdır.
- Enfeksiyon bulaşma riskinin fazla olduğu durumlarda çift kat eldiven (iki eldiven üst üste) veya bariyerli steril eldiven giyilmelidir.
- Bir hastaya bakım verdikten sonra eldiven çıkarılmalıdır.
- Aynı eldiven birden fazla hastanın bakımı için kullanılmamalıdır.
- Aynı eldivenle asla iki farklı girişimde bulunulmamalıdır.
- Eldivenler yıkanmamalı ve yeniden kullanılmamalıdır.
- Hasta bakımı sırasında kontamine vücut bölgesinden temiz vücut bölgesine geçileceği zaman eldiven değiştirilmelidir.
- Hastaların farklı vücut bölgelerine uygulanan işlemlerde, her işlemden sonra eller yıkanmalı ve eldiven değiştirilmelidir.
- Hastadan hastaya geçerken eldiven değiştirilmelidir.
- İzole hasta odasından çıkmadan önce eldivenler dikkatli bir şekilde çıkartılmalı, eller yıkanmalı ve odada bulunan kontamine araç-gereç ve çevre yüzeylerine dokunulmamalıdır.
Eldiven Giyilmesi Gereken Durumlar:
- Kan, vücut sıvıları, sekresyonlar ya da mukoza veya bütünlüğü bozulmuş deri ile temas olasılığı varsa,
- Solunum sekresyonları veya solunum sekresyonları ile kontamine olmuş aletlerle temas öncesinde,
- Kontamine olmuş eşya ve çevre yüzeylerine temasta,
- İzolasyon uygulanmış olan hastaların odalarına girmeden önce,
- Sağlık personelinin elinde kesik, çizik ve çatlaklar olduğunda,
- Serum setlerini değiştirirken ve kan setini kan torbasına takarken,
- Kan alırken,
- Kan ve vücut sıvısı dökülmüş yerleri temizlerken,
- Aspire edilen hastayı asiste ederken,
- İdrar torbası ve sürgüsü/ördeği boşaltırken,
- Hastaya verilen her bakımda (ağız, perine, vb.),
- Kolostomi torbası bakımı yapılırken ve değiştirilirken,
- İzolasyondaki hastaya bakım verirken eldiven giyilmelidir.
Steril Eldiven Giyilmesi Gereken Durumlar:
Steril eldiven, sadece vücudun steril bölgelerine yapılacak müdahalelerde, açık yaralarda ve kullanılan malzemenin sterilliğini koruması gerekliliğinde kullanılmalıdır.
Eldiven Giyerken:
- Eldivenler en son giyilmeli
- Doğru tip ve boyutta eldiven seçilmeli
- Eldiven giymeden önce eller yıkanmalı veya el dezenfektanı ile ovalanmalı
- Önlüğün kol manşetleri üzerine çekilmeli
- Temizden kirliye doğru çalışılmalı
- Eldiven ile çalışırken kendine ve çevreye kontamine temas sınırlanmalı
- Eldivenler tekrar kullanılmamalı
5.Bone Kullanımı: Hastane çalışanlarını Kan ve vücut sıvıları ile bulaşan enfeksiyonlara karşı korur. Diğer alanlarda temizlik kontrolüne yardımcı olur.
Güvenli Enjeksiyon Uygulamaları
- Tüm hastalara ait kan ve kan içeren vücut sıvıları (genital sekresyonlar, BOS, plevra, perikard, periton, sinovyal ve amniyon sıvıları) enfekte kabul edilmelidir.
- Kanamalı ve kan yoluyla bulaşabilen hastalık tanısı alan hastalarda, olanaklar ölçüsünde korumalı enjektör ve intraketler tercih edilmelidir.
- Kullanılan enjektörlerin iğneleri, kapağı kapatılmadan kesici-delici alet kutusuna atılmalıdır.
- Kesici-delici alet kutuları mümkün olduğunca çalışma alanına en yakın yerde bulundurulmalıdır.
KORUYUCU EKİPMAN KULLANMA SIRASI
BÖLÜMLER | KİŞİSEL KORUYUCU EKİPMANLAR |
KLİNİKLER | Cerrahi maske, koruyucu gözlük, eldiven, koruyucu önlük, (el antiseptik solüsyonları, sıvı sabun, kağıt havlu, eldiven) |
DOĞUM HİZMETLERİ | Cerrahi maske, koruyucu gözlük, eldiven, koruyucu önlük, (el antiseptik solüsyonları, sıvı sabun, kağıt havlu, eldiven) |
AMELİYATHANE | Cerrahi maske, koruyucu gözlük, steril eldiven, koruyucu önlük, (el antiseptik solüsyonları, sıvı sabun, kağıt havlu, eldiven) |
STERİLİZASYON HİZMETLERİ | Cerrahi maske, koruyucu gözlük, eldiven, koruyucu önlük, (el antiseptik solüsyonları, sıvı sabun, kağıt havlu, eldiven) |
ACİL SERVİS | Cerrahi maske, koruyucu gözlük, eldiven, koruyucu önlük, (el antiseptik solüsyonları, sıvı sabun, kağıt havlu, eldiven) |
BİYOKİMYA LABORATUVAR HİZMETLERİ | Cerrahi maske, koruyucu gözlük, eldiven, koruyucu önlük, (el antiseptik solüsyonları, sıvı sabun, kağıt havlu, eldiven) |
TRANSFÜZYON HİZMETLERİ | Cerrahi maske, koruyucu gözlük, eldiven, koruyucu önlük, (el antiseptik solüsyonları, sıvı sabun, kağıt havlu, eldiven) |
GÖRÜNTÜLEME HİZMETLERİ | Kurşun önlük, kurşun gözlük, kurşun eldiven, koruyucu paravan, tiroid koruyucu, dozimetre, cerrahi maske, (sıvı sabun, kâğıt havlu, el antiseptiği) |
POLİKLİNİKLER | Cerrahi maske, koruyucu gözlük, eldiven, koruyucu önlük, (el antiseptik solüsyonları, sıvı sabun, kağıt havlu, eldiven) |
ECZANE HİZMETLERİ | Cerrahi maske, koruyucu gözlük, eldiven, koruyucu önlük, (el antiseptik solüsyonları, sıvı sabun, kağıt havlu, eldiven) |
MUTFAK | Koruyucu önlük/ su geçirmez, eldiven, cerrahi maske, bone, çizme, (sıvı sabun, kâğıt havlu, eldiven) |
ÇAMAŞIRHANE | Koruyucu önlük/ su geçirmez, eldiven, cerrahi maske, bone, çizme, (sıvı sabun, kâğıt havlu, eldiven) |
MORG | Cerrahi maske, koruyucu gözlük, steril eldiven, koruyucu önlük, (el antiseptik solüsyonları, sıvı sabun, kağıt havlu, eldiven) |