AĞIZ BAKIM TALİMATI

AMAÇ: Oral kavitenin bütünlüğünü korumak ve devamını sağlamak için standart bir yöntem belirlemektir.

KAPSAM: Bu protokol; ağız bakımı gerektiren durumları ve oral kavitenin düzeylerine göre tanılanması ile düzeylere yönelik bakımı kapsar.

SORUMLULAR: Bu protokolün uygulanmasından hekimler ve hemşireler sorumludur.

TANIMLAR

Mukozit: Ağız mukoz membran bütünlüğünde bozulma (eritem, ödem, kanama, ülserasyon, psödomembran oluşumu ile karakterize durum).
Halitozis: Ağız kokusu
Stomatitis: Ağız mukozası iltihabı
Gingivitis: Diş eti iltihabı
Glossitis: Dil iltihabı

UYARILAR ve ÖNERİLER:

Tanılama Sıklığı: 12 saatte bir, 8 saatte bir, 2-4 saatte bir, 1-2 saatte bir.

Ağız bakımı gerektiren durumlar;

Koma ve şoktaki hastalar,
Diyabetik ve üremikler,
Oksijen inhalasyonu,
NG Tüp takılı hastalar
Dehidratasyon,
Yüksek ateş,
Protein, vitamin ve kalori eksikliği,
Ağızdan beslenememe,
İlaç kullanımına (Psikotrop, antibiyotik, antikolinerjik, demir vs) bağlı ağız kuruluğu, lezyon, dişlerde sararma,
Kemoterapi,
Radyoterapi,
Erken post-op dönemdeki hasta,
Sigara ve alkol kullanımı,
Kötü oral hijyen,
Risk faktörleri taşıyan hastalara, özel ağız bakımı verilir.
Ağızda oluşan plaklar uzaklaştırılmalıdır. Bu işlem esnasında hastanın tanısı, trombositopenisi varsa antikoagülan alımı göz önünde bulundurulmalıdır.
Trombositopeni ve kanama eğilimi olan hastalarda diş ipi kullanılmaz.
Fırçalama için yumuşak, naylon kıllı bir diş fırçası kullanılır.
Protezi olan hastada ağız bakımı vermeden önce, protezi çıkarılır.
Bakımının tüm aşamalarında hasta bilgilendirilerek bakıma katılımı sağlanır.
Steroid içeren inhaler tedavi sonrası grade’ine bakmaksızın uygun sıklıkla ağız bakımı yapılmalıdır.
Bağışıklık sistemi baskılanmış hastalar için kullanılacak solüsyon, solüsyonun koyulacağı kap ve gazlı bez steril olmalıdır.

Mukozit Sınıflandırma Skalası (WHO)

Grade 0: Normal,
Grade 1: Ağrısız ülserler ya da hafif acıma hissi ile beraber eritem bulunmaktadır.
Grade 2: Ağrılı eritem, ödem ya da ülserler, ancak katı gıdalar yenebilmektedir.
Grade 3: Ağrılı eritem, ödem ya da ülserler ve yalnızca sıvı gıdalar alınabilmektedir.
Grade 4: Parenteral ya da enteral beslenme desteği gerekmektedir.

Ağız İçinin Değerlendirilmesi

Dudaklar; Pürüzsüz, pembe, nemli

Dil; Pembe nemli, papillalar mevcut, rahat hareket edebilir

Tükürük; Akışkan, şeffaf

Mukoza; Pembe ve nemli

Diş etleri; Pembe ve sağlam

Dişler; Parlak ve temiz

İşlem öncesi hasta ve hasta yakınlarına uygulama hakkında bilgi verilir. Soruları varsa yanıtlanır.
Eller “El Hijyeni Talimatı’na uygun yıkanır.
Eldivenler giyilir.
Perde ya da paravan çekilir.
Hastaya uygun pozisyon verilir (Hasta bilinçli ise fowler pozisyon, bilinçli değilse başının altında tek yastık bırakarak başını yana çevirin).
Protezleri varsa çıkarılır.
Çenesinin altına havlu ve böbrek küvet yerleştirilir.
Hastanın ağız içi iyi görülebilecek şekilde aydınlatılır.
Kavite düzeyi belirlenir. Grade düzeyine uygun bakım planlanır.
Gazlı bezin ipleri içeride kalacak şekilde abeslang üzerine sarılır.
Gazlı bez, bakım için hazırladığınız solüsyon ile ıslatılır.
Dikkatli bir şekilde dişler, yanak içleri, dil, dilaltı, diş etleri ve diğer yumuşak dokuların hepsi silinir.
Gazlı bez kirlendikçe yeni spanç ile silme işlemi tekrarlatılır.
Kalan solüsyon ile eğer hasta bilinçli ise ağzı çalkalatılır.
Dudaklara nemlendirici bir krem, pomad veya vazelin sürülür.
Atıklar “Tıbbi Atık Yönetimi Talimatı”na uygun şekilde atılır.
Eller “El Hijyeni Talimatı”na uygun yıkanır.
Yapılan işlem “Hemşire Gözlem Formu”na kaydedilir.

İlgili Dokümanlar:

Örnek Doküman