1. AMAÇ: Sistemik arter kan basıncını hastanın tolere edebileceği bir değere düşürerek komplikasyonları önlemek.
2. KAPSAM: Hipertansiyonun risk faktörleri, sınıflandırılması, belirti, bulguları, kriz durumu ve komplikasyonlarının tanılanması ile takibini kapsar.
3. SORUMLULAR: Bu protokolün uygulanmasından hemşire, fizyoterapist ve hekim sorumludur.
4. TANIMLAR:

• Fowler: Oturur pozisyon
• Semi Fowler: Yarı oturur pozisyon

5. UYARILAR ve ÖNERİLER:

• Temel İlkeler

• Kan basıncı, “Kan Basıncı Ölçüm Talimatına” uygun takip edilir.
• Hasta yatak istirahatine alınmalıdır.
• Hastanın bilinci açık ise semi-fowler/ fowler pozisyonu verilir.
• Hafif dereceli hipertansiyonu olan, gereksiz yere anksiyete duyabilecek hastalara tansiyonlarının yüksek olduğu söylenmemelidir.
• Hipertansif kriz gelişen hastada damar yolu açık tutulmalıdır.
• Hipertansif acil durumda, kan basıncı 1 saat gibi kısa bir sürede yoğun bakım şartlarında parenteral ilaçlarla kontrol altına alınmalıdır.
• Aldığı-çıkardığı sıvı takibi talimata uygun yapılmalıdır.
• Çay, kahve alımı kısıtlanır, tuzsuz ve hayvansal yağlardan yoksun diyet uygulanmalıdır.
• Sigara, alkol gibi madde kullanımı ve hipertansiyonun kontrolü konularında hasta ve ailesine eğitim verilir.

• Sınıflandırma:

Tanılama sıklığı: “Kan Basıncı Ölçüm Talimatına” uygun tanılanır.

 Hipertansif Kriz:

Tanılama Sıklığı: Kan basıncı, hasta için emniyetli bir sınıra inene kadar sürekli takip edilir.

• Belirti ve Bulgular:

• Baş ağrısı,
• Baş dönmesi,
• Kulak çınlaması,
• Dilde peltekleşme,
• Yüz ve vücutta karıncalaşma,
• Halsizlik
• Uyuşukluk
• Nefes darlığı
• Göğüs ağrısı
• Nörolojik bozukluklar

• Komplikasyonlar:

• Kalp:

• Koroner arter hastalığı,
• Sol ventrikül yüklenmesi, fonksiyon bozukluğu ve hipertrofisi,
• Kalp yetmezliği,

• Beyin:

• Baş ağrısı,
• Bulantı-kusma,
• Geçici iskemik atak,
• İnme,
• Ensefalopati,
• Hipertansif hemoraji,
• Bilinç kaybı,

• Damar:

• Anevrizma,
• Claudicatiion (topallama),
• Tıkanma,

• Böbrek:

• Böbrek yetmezliği,
• Proteinüri,
• Mikroalbüminüri,

• Retina:

• Kanama,
• Papil ödemi,
• Işık refleksinde artma,

• Pulmoner sistem:

• Pulmoner yetersizlik,
• Pulmoner ödem,

• Antihipertansif ilaç kullanan hastalar, hipotansiyon belirtileri yönünden izlenir.
• Hasta, antihipertansif ilaçların yan etkileri yönünden izlenir.

1. ARAÇ ve GEREÇLER:

• Kan Basıncı Ölçüm talimatı malzemeleri

2. İŞLEM BASAMAKLARI:

• İşlem öncesi hasta ve yakınlarına uygulama hakkında bilgi verilir.
• Eller “El Hijyeni Talimatı”na uygun yıkanır.
• Hasta yatak istirahatına alınır.
• Bilinç durumu kontrol edilir.
• Bilinci açıksa hastaya semi-fowler / fowler pozisyonu verilir.
• Nabız ve kan basıncı protokole uygun takip edilir.
• Hekim tarafından order edilen tedavi talimata uygun uygulanır.
• Aldığı-çıkardığı sıvı takibi talimata uygun yapılır.
• Günlük yaşam aktivitelerini sürdürmeye yönelik bakım planlanır.
• Tuzsuz ve hayvansal yağlardan yoksun diyet uygulanır.
• Çay, kahve alımını kısıtlanır.
• Anksiyete yönünden hasta izlenir, değişikliklerden doktor haberdar edilir.
• Sigara, alkol vb. madde kullanımı ve hipertansiyonun kontrolü konularında hasta ve ailesine eğitim verilir.
• Eller “El Hijyeni Talimatı” na uygun yıkanır.
• Yapılan işlem “Hemşire Gözlem Formu” na kaydedilir.        

İlgili Dokümanlar:

• El Hijyeni Talimatı
• Hemşire Gözlem Formu
• Kan Basıncı Ölçüm Talimatı