AMAÇ: İntravenöz (Damar içi) uygulanması gereken ilacı doğru yere, doğru dozda, uygun teknikle uygulamaktır.
KAPSAM: Bu talimat; intravenöz yolla ilaç uygulama faaliyetlerini kapsar.
SORUMLULAR: Bu talimatın uygulanmasından hekim ve hemşireler sorumludur.
TANIMLAR:
Tromboflebit: Damar içi enflamasyonu ve buna eşlik eden damar içi pıhtılaşma tablosudur.
Projenik reaksiyon: Vücuda verilen maddelerin ateş meydana getirmesi reaksiyondur.
İnotrop ilaç: Kalp kası üzerine etkisi olan ilaçlar.
UYARILAR ve ÖNERİLER:
Tanılama sıklığı: İnfüzyon devam ettiği sürece sürekli tanılama yapılır.
IV ilaç enjeksiyonu yapılmadan önce ven uygunluğu değerlendirilmelidir.
İlaçlar birbirleri ile etkileşimleri göz önünde bulundurularak uygulanmalıdır.
Uygulanan ilaçlar göz önüne alınarak komplikasyon ve yan etkiler yönünden izlenir.
Radikal mastektomi yapılan taraftan ve arterio-venöz fistül oluşumu planlanmış veya uygulanmış koldan uygulama yapılmamalıdır.
Hasta inotrop ilaç (dopamin vb) alıyorsa bu yoldan diğer bir ilaç puşe yapılmamalıdır.
ARAÇ VE GEREÇLER:
Uygun büyüklükte ilaç tepsisi, Turnike, Eldiven
Uygun boyutta IV kanül ( 2 adet) ya da enjektör
Tespit için flaster, Üç yollu musluk
Antiseptik solüsyon, Pamuk tampon / gaz spanç
Yatak koruyucu örtü, Damla sayar seti / infüzyon pompası
İŞLEM BASAMAKLARI:
Hazırlanan ilaç ve gerekli malzemeler ilaç tepsisine konulur.
Hastanın kimliği en az üç belirleyici ile kontrol edilir.
İşlem öncesi hasta ve hasta yakınlarına uygulama hakkında bilgi verilir. Soruları varsa yanıtlanır.
Eller “El Hijyeni Talimatı’na uygun yıkanır.
Eldivenler giyilir.
Uygun ven seçimini yapın ve alanı destekleyerek altına tedavi muşambasını yerleştirilir.
Turnike, girilmek istenilen venin 15 cm yukarısından uygulanır.
Palpe ederek damarın doku içindeki ilerleyişi hissedilir.
Enjeksiyonun yavaş ve rahat yapıbileceği bir pozisyon alınır (oturulur).
Enjeksiyon bölgesi %10 povidon iyot ile uygulanacak venin doğrultusunda yukarıdan aşağıya doğru temizlenir.
İğnenin steril başlığı çıkartılır.
İğnenin keskin yüzü yukarı tutularak damara girmek istenilen bölgenin yaklaşık 1-2 cm altından deriye 30-40 lik açı ile girilir, iğne yaklaşık 15 derecelik açıya getirerek ven içine yavaşça sokulur ve ilerletilir.
Enjektör bulunan el oynatılmadan, serbest kalan el ile piston hafifçe geri çekilerek kan gelip gelmediği kontrol edilir.
Kan gelmez ise ilaç verilmez. İğne geri çekilir. İğne yerine pamuk tamponla hafif basınç uygulanır.
Enjektörün iğnesi değiştirilerek, başka bir vene aynı işlem tekrarlanır.
Kan görüldüğünde, serbest olan el ile turnikeyi açılır.
İlacın tamamı, hasta gözlemlenerek ve iğnenin damarda olup olmadığı kontrol edilerek yavaşça verilir.
İlaç bitince iğne geri çekilir ve iğne yerine pamuk tamponla hafif basınç uygulanır.
Periferik venöz kateter varlığında IV enjeksiyon uygulaması;
İlaç hazırlanmış olan enjektörün ajutajı venöz kateterin giriş yerine takılır.
Enjektör bulunan el oynatılmadan, serbest kalan el ile piston hafifçe geri çekilerek kan gelip gelmediği kontrol edilir, kan gelmezse ilaç verilmez.
İlacın tamamı hasta gözlemlenerek ve iğnenin damarda olup olmadığı kontrol edildikten sonra yavaşça (prospektüs bilgisine uygun sürede) verilir.
Enjektör kanülden ayrılarak periferik kateter steril kapak ile kapatılır.
Yapılacak tedavi infüzyon ise;
İV infüzyon için damar yolu açık değilse “Periferik Venöz Kateter Açılması Talimatı’ na göre damar yolu açılır.
Hazırlanmış infüzyon mayisi serum seti yardımıyla venöz katetere yerleştirilir (Birden fazla mayi aynı kateterden gönderilecek ise, uzatma line ve üç yollu musluk kullanılır).
İnfüzyon mayisi 45 – 60 cm yukarıya olacak şekilde serum askısına asılır.
Setin klempi açılır.
Damla sayısı/ml orderine göre ayarlanır (Damla sayar seti veya infüzyon pompası kullanılabilir).
Sıvı takibi saatlik olarak takip edilir.
İnfüzyon bitiminde setin klembi kapatılarak ajutajdan set ayrılarak periferik kateter steril kapak ile kapatılır.
Atıklar “Tıbbi Atık Yönetimi Talimatı”na uygun şekilde atılır.
Eller “El Hijyeni Talimatı’na uygun yıkanır.
Yapılan işlem ve sıvı takibi “Hemşire Gözlem Formu”na kaydedilir.
İlgili Dokümanlar:
Periferik Venöz Kateter Açılması Talimatı
Tıbbi Atık Yönetimi Talimatı
El Hijyeni Talimatı
Hemşire Gözlem Formu