1.AMAÇ: Kardiyak ya da pulmoner arrest gibi acil tıbbi müdahaleye ihtiyaç duyan hastalar, hasta yakınları ve tüm hastane personeline en kısa sürede müdahale edilmesini sağlayan acil durum yönetimi belirlemektir.
2. KAPSAM: Bu talimat hastanede hastaların veya sağlık personelinin yaşama döndürülme hizmetlerinin planlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi faaliyetlerini kapsar.
3. KISALTMALAR:
CPR: Kardiyo pulmoner resusitasyon
4. TANIMLAR:
Kardiopulmoner arrest: Dolaşım ve solunumun ani ve beklenmeyen durmasıdır ve bu durum potansiyel olarak geri döndürülebilir. Solunum arrestinde nabız devam ederken, kardiyak arrestte nabız yoktur. Kardiyak arrestin üç önemli mekanizması asistoli, ventriküler fibrilasyon, nabızsız elektriksel aktivite olarak sayılabilir. Kardiopulmoner arrest belirtileri, bilinç kaybı, solunum durması, nabız alınamaması, siyanoz ve solukluk, pupilla dilatasyonudur.
CPR: (Kardiopulmoner resüstasyon) Yaşamı kesintiye uğramış bir kişide, kalbin normal olarak çalışmaya başlamasına kadar yaşamsal organ fonksiyonlarının sürdürülmesini sağlayan tedavi yaklaşımlarıdır.
Temel Yaşam Desteği (TYD: Basit havayolu araçları dışında araç-gereç kullanılmaksızın havayolu açıklığının devam ettirilmesi, solunum ve dolaşımın desteklenmesidir.
İleri Yaşam Desteği (İYD: Temel yaşam desteğinin sağlanmasından sonra acil olarak kardiyovasküler durumun belirlenmesi, endotrakeal entübasyon, aritmilerin tanınması ve ilaç tedavilerini kapsar.
Defibrilasyon: Ventriküler fibrilasyon ya da nabızsız ventriküler taşikardide kalbe elektrik akımı verilerek çalışmasının sağlanmasıdır
Mavi Kod: Temel yaşam fonksiyonları (solunum, dolaşım) risk altında olan veya durmuş bulunan bireylere gerekli müdahalelerin yani Cardio Pulmoner Resusitasyon (CPR) ’ un yapılabilmesi için deneyimli ekibe hızla haber verilmesini sağlayan ve ekibin olay yerine en hızlı şekilde ulaşmasına yardımcı erken uyarı sistemidir. Mavi kod çağrısını yapan kimse hastaya ileri müdahale yapılıncaya kadar geçen sürede bulunduğu yerde acil temel yaşam desteği vermekle sorumludur
Mavi Kod İhbar Numarası: Mavi kod sisteminde 2222 olarak önceden tanımlanmış olan dâhili telefon numarasıdır.
Mavi Kod Müdahale Ekibi: Aktif acil kliniğinde görevli acil doktoru, bir hemşire veya sağlık memuru ve bir personelden oluşur .İleri yaşam desteğinin sağlanmasından sorumludurlar. Kendilerinde bulunan pager cihazlarına iletilen mavi kod durumu uyarısı ile en kısa sürede mavi kod çağrısının yapıldığı bölüme ulaşırlar. Hastanın servis doktoru, hemşiresi ve kat personeli de ekibe katılır.
5. SORUMLULAR: Yönetim ve mavi kod ekibi olmak üzere iki ekip sorumludur.
Mavi Kod Yönetim Sorumluları
- Mavi koddan sorumlu Başhekim Yrd
- İdari ve Mali işler müdür Yrd.
- Bakım Hizmetleri Müdür Yrd.
- Acil Durum ve Afet Birim Sorumlusu
Mavi Kod Uygulama Ekibi Gündüz Ekibi
- Anestezi Uzmanı
- Anestezi Teknisyeni
- Güvenlik görevlisi
- Hizmetli personel (klinikler)
- Karşılama-yönlendirme personeli (diğer birimler)
Gece Ekibi
- Nöbetçi Anestezi hekimi
- Anestezi Teknisyeni
- Güvenlik görevlisi
- Hizmetli Personel (klinikler)
- Karşılama yönlendirme personeli (diğer birimler)
6. FAALİYET AKIŞI:
6.1. TEMEL İLKELER:
- KPR ve İYD’de en önemli hedef, yaşamsal organların korunması ve fonksiyonlarının idamesidir.
- Mavi kod durumu müdahalesinde zaman çok önemlidir. Kalp ve solunum fonksiyonlarının uyumlu bir şekilde sürdürülmesi için kaybedilen her saniye hastanın yaşamını riske eder.
- Temel ve ileri Yaşam Desteğine yönelik yapılan organizasyonun devamlılığı 7 gün, 24 saat sağlanır.
- Arrest oluştuğu anda hasta yakınındaki KPR eğitimi almış olan kişiler, temel yaşam desteği işlemini başlatmakla yükümlüdür.
- İleri yaşam desteği, bu konuda eğitim almış olan mavi kod müdahale ekibi tarafından yapılır.
- Vakanın yattığı servis personeli gerekli durumlarda ilk müdahaleyi yapar, mavi kod çağrısı yapar, mavi kod ekibine yardımcı olur ve talimatlarını yerine getirir.hastayı yatıran hekim veya nöbetçi hekim CPR işlemlerine eşlik eder
- Acil arabaları ve resüstasyonda kullanılan tüm ekipmanın, tüm servislerinde standart olarak düzenlenmesi sağlanır.
- Acil Servis, ameliyathane ve yoğun bakımlarda mavi kod çağrısı verilmez, bu birimlerde görev yapan personelin CPR eğitimi almaları sağlanır.
- Mavi Kod Ekip Listesi her ay anestezi birim sorumlusu tarafından hazırlanıp resmi onayı alındıktan sonra idareye teslim edilir.Görevli Personelin yıllık izin veya saatlik mazeret izni alması durumunda yerlerine hastane yönetimi tarafından görevlendirme yapılır
6.2. GÖREV VE SORUMLULUKLARI
- Mavi kod gereksinimi olduğunda en yakın dahili telefondan 2222 nolu telefon aranır ve 5 nolu tuşa basıp otomatik sekreterden kaydınız alınmıştır onayı alındıktan sonra mavi kod ekibinin olay yerine gelmesi sağlanır.Komite ve ekiplerde görev alan personel listesinde aorumlular belirlenmiştir.Sorumlular, hastanenin büyüklüğüne ve hizmetlerin çeşitliliği dikkate alınarak, mavi kod uygulamalarının etkinliğini, sürekliliğini ve sistematikliliğini sağlayacak şekilde tanımlanmıştır ve hastane yönetiminden en az bir kişi bulunur.
- Sorumluluk alanı: Mavi kod ile ilgili tatbikat ve eğitimlerin organizasyonu ve gerektiğinde düzeltici ve önleyici faaliyetler başlatmak.
- Her vardiya için ekip belirlenmiş olup Mavi kod ekip listesinde yer almaktadır.
- Hekim ve sağlık çalışanları CPR eğitimi her yıl almaktadır.
- Mavi kod mesai saatleri dışında da ekip oluşturulmuş olup mesai dışında ki listede yer alan meslaklerden o vardiya nöbetçisi mavi kod ekibinde yer alır.
- Mavi kod ekibinin olay yerine ulaşması ilişkin hedef süre tanımlanmış olup hedef kartı ile takip edilmektedir.
- Çalışanların katılımı ile yılda en az bir kere mavi kod uygulamasına yönelik olarak tatbikat yapılır vetabikat kayıtları tutulur.
- Tatbikat hedefleri belirlenip Mavi Kod Tatbikat Değerlendirme Formuna kayıt edilir. Başarılı bir tatbikat gerçekleşene kadar tatbikat gerçekleştirilir.
- Tatbikatlar ve müdahaleler sırasında belirlenen uygunsuzluklara yönelik gerekli iyileştirme çalışmaları başlatılır.
- Çalışanlara mavi kod eğitimi verilmektedir.
6.2.1. Mavi kod durumunu tespit eden personel:
Mavi kod çağrısı ilgili bölümdeki doktor ya da diğer sağlık personeli tarafından yapılmalıdır. Doktor ya da diğer sağlık personelinin bulunmadığı durumlarda hastanenin diğer çalışanları tarafından yapılabilir.
- Hastanın durumunu tanımlar ve yardım ister.
- Mavi kod ekibi gelinceye kadar ilk müdahaleyi yapar
- Servisteki bir hastaysa kendi doktoruna haber verilmesini sağlar.
- Mavi kod ekibi ulaştığında onlara bilgi verir yardım eder.
6.2.2. Mavi kod müdahale ekibi:
Mavi kod çağrısı yapıldığı anda, nereden basıldığını gösteren çağrı ilgili sorumluların çağrı cihazlarında görülecektir.
- Mavi kod durumunda en kısa zamanda (max. 3 dk.) olay yerine ulaşır.
- Hastaya ulaştığında mavi kod ekibi doktoru liderliği devralır.
- Hastanın hemşiresi veya doktorundan hasta hakkında bilgi alır.
- Hasta için gerekli girişimde bulunur.
- Güvenlik görevlisi ekibin rahat müdahale edebilmesini sağlamak için mavi kod uygulama alanındaki güvenliği sağlar.
- Ara koridorlarda ve polikliniklerde verilen mavi kodlarda yönlendirme personeli ekibe eşlik eder
- Mavi kod ekibi acil müdahale için gerekli olan tüm ilaç ve sarf malzemelerini hazır bulundurur, acil müdahale setinin miat ve kritik stok seviyelerini takip eder.
- Müdahale sırasında mavi kod müdahale çantası anestezi teknisyeni tarafından getirilir.Tüm alan ve birimlerde acil müdahale seti bulunur.
- Mavi kod ekibi tarafından Mavi Kod Olay Bildirim Formu doldurulur Kalite Yönetim Birimine teslim edilir.
- Pager cihazının pilleri kontrol edildikten sonra çalışır bir durumda nöbetçiye teslim edilir.
- Mavi Kod gereksinimi olmayan durumlarda ya da gereksiz yere bu sistemi devreye sokan kişi veya kişilere cezai işlem uygulanır.
6.2.3.Mavi Kod İdari Sorumlularının Görevleri
- Mavi kod uygulamasına yönelik olarak her dönem tatbikat yapılır ve tatbikatta ne kadar süre içinde olay yerine ulaşıldığına dair kayıt tutulur.
- Gerektiğinde düzeltici, önleyici faaliyetler başlatılır.
- Acil durum ve afet birimi tarafından hastane acil durum plan krokilerinde acil müdahale setinin bulunduğu yerler belirtilir.
- Göreve yeni başlayan yardımcı sağlık personeline uyum eğitimlerinde CPR eğitimi verilmesi sağlanır.
- Çalışanlara mavi kod ile ilgili eğitim verilmesi sağlanır.
6.2.4.Mavi Kod Ekibinin Eğitimi: Anestezi Uzmanı veya Acil Uzman Hekimi tarafından her dönem (yılda en az 2 kez,) yeni başlayan personele uyum eğitimlerinde Kardiyo Pulmoner Resüsitasyon eğitimi verilir.Tüm Hastane Personeline yılda en az 2 kez mavi kod süreçleri ve uygulamaları hakkında farkındalık ve temel uygulama eğitimleri verilir.
7. İLGİLİ DOKÜMANLAR:
7.1. SKS Standartları.
7.2. Mavi Kod Olay Bildirim Formu.
7.3. Düzeltici ve Önleyici Faaliyet İsteği Formu
7.4. Komite ve ekiplerde görev alan personel listesi
7.5. Mavi Kod Tatbikat Değerlendirme Formu